{ "title": "Epilepsi Krizi", "image": "https://www.epilepsi.gen.tr/images/epilepsi-krizi.jpg", "date": "19.01.2024 10:10:48", "author": "Feray", "article": [ { "article": "Epilepsi krizi; özellikle kendisi veya yakını epilepsi rahatsızlığından dolayı mağdur olan birçok kişi tarafından bilinen, yaşandığı an insanın tamamıyla korku ve bilinç kaybına düşmesine sebep olan bir krizdir. Epilepsi krizinin çevresel ve genetik olarak birçok sebebi olabilmesine karşın, krizlerin kaynağı genellikle genetiktir. Yani, birinci dereceden veya uzak dereceden yakınlarında epilepsi rahatsızlığı bulunanların epilepsi krizine yakalanma ihtimalleri daha yüksektir. Bu yazıda; genel olarak epilepsi krizinin belirtilerinden, sebeplerinden, alınabilecek önlem ve tedavilerden bahsedeceğiz. Fakat bu durumları inceleyebilmek için ilk olarak; epilepsi rahatsızlığının tam olarak ne olduğu ve nelerden kaynaklanabileceğinin açıklanması gereklidir.

Epilepsi nedir? Vücutta meydana gelen hangi olaylardan kaynaklanır?

Halk arasında sara olarak da bilinen epilepsi rahatsızlığı; beyin kökenlidir. Sinirler bilindiği gibi dendrit ve akson denilen yapılar bulundurur. Sinir hücreleri arasındaki elektro-kimyasal iletim de her bir hücrenin dendrit ve aksonları arasında gerçekleşir. Komşu hücrelerin dendrit ve aksonları arasında fiziksel iletimi kimyasal iletime dönüştüren bir sıvı bulunur. Sağlıklı bir sinir sisteminde bu iletim şeması gayet normal ve olağan bir şekilde gerçekleşir. Ama sinir sistemindeki bu elektro-kimyasal iletimlerin dozu ve hızı ayarlanamazsa; zaman zaman kontrol dışı enerji boşalmaları yaşanırsa; işte bu epilepsi krizine sebep olacaktır. Yani eksiksiz bir tanım yapılacak olursa epilepsi krizi; beyindeki sinir hücrelerinin kontrolden çıkması ve düzensiz bir elektro-kimyasal boşalma yaşaması sonucu oluşur.

Epilepsi krizinin sebepleri nelerdir?

Yazının başında bahsedildiği gibi epilepsi krizi; çevresel veya genetik olmak üzere birçok sebepten kaynaklanabilir. Genetik sebepler; aileden kalıtım yoluyla gelen mutasyona uğramış genler sebebiyle gerçekleşir ve epilepsi krizi sebepleri arasında hatırı sayılır bir oranı vardır. Bunun dışında çevresel; yani kalıtımdan bağımsız olarak kişinin kendi vücudunda meydana gelen bir rahatsızlıktan kaynaklanan epilepsi krizi ise birçok kategoriye ayrılmaktadır. Bunlar; doğum sırasında beyne veya sinir sistemine bir zarar gelmesi, sonradan beyinde meydana gelecek bir tümör, tiroit bezi bozukluğu, vs. Birçok biyolojik sebepten kaynaklanabilir.

Epilepsi çeşitleri nelerdir? Epilepsi krizi her çeşit epilepside görülür mü?

Aslında bu sorunun cevabı evettir. Çeşidi ne olursa olsun; her durumda hastada bir epilepsi krizi görülür. Ama bunun şiddeti değişebilmektedir. Örneğin; vücudu kısmi olarak saran ve basit epilepsi adını alan çeşitte, hastanın kol, bacak, baş, vs. Sadece vücudunun bir kısmında epilepsi krizi gerçekleşir. Bu kriz boyunca, söz konusu bölgede titreme, istemsiz kasılma, vs. Bulgular görülür. Dolayısıyla basit epilepsi belki de en zararsız çeşittir. Bunun biraz daha şiddetlisi olarak kompleks epilepsi ismiyle adlandırılan çeşitte ise; epilepsi krizi sırasında hastanın tüm vücudunu saran titreme, kasılma gibi fiziksel olayla beraber; çeşitli sanrılara kapıldığı, hayali sesler duyduğu, vs. Bulgular da görülür. Ama kompleks epilepside yaşanan tüm sanrılara rağmen hastanın bilinci yerindedir. Yani gördüklerinin gerçek olmadığını bilmektedir. Epilepsi çeşitleri arasında en şiddetli olarak kabul edilen jeneralize epilepsi ise; hastaya epey zarar verme ihtimali bulunan bir çeşittir. Çünkü jeneralize epilepsi krizi geçirildiği esnada hasta bilincini de kaybeder. En temel vücut fonksiyonlarından bile olur. Bayılma görülebilecek bir sonuç olsa da hasta bayılmadan transa geçmiş bir vaziyette de epilepsi krizi yaşayabilir.

Epilepsi krizinin belirtileri nelerdir?

Yukarıda geçen bilgilerden de anlaşılabileceği üzere; kişinin istemsiz titremeler, kasılmalar yaşaması, görme, işitme, koklama duyularına hitaben gerçekte olmayan bazı sanrılara maruz kalması, daha şiddetli epilepsi krizlerinde bayılması, bilinç kaybı yaşaması, bedenen ayakta ve normal gözükmesine rağmen gözlerin kontrol dışı bir şekilde uzaklara dalıp gitmesi gibi durumlar epilepsi krizi belirtileri olarak kabul edilebilir.

Epilepsi krizleri önlenebilir mi?Tedavisi var mıdır?

Hastalığın tamamen ortadan kaldırılabileceğinin henüz bir garantisi olmasa da epilepsi krizleri kontrol altına alınabilmektedir. Bu durumu biraz da hastalığın şiddetine bağlıdır. Tedavi sırasında ilaç kullanılıp kullanılmayacağı, kullanılacaksa ne tür ilaçların kullanılacağı, vs. Durumlar mutlaka doktor gözetiminde ve doktorun verdiği tavsiyeler doğrultusunda uygulanmalıdır. Hafif şiddetli hastalıklar çoğunlukta olmak üzere; dünya üzerinde hatırı sayılır oranlarda epilepsi krizleri ilaç tedavisiyle kontrol altına alınabilmektedir. Çünkü; kullanılan ilaçlar vücudun metabolik faaliyetlerini düzene sokmakta, dolayısıyla beynin ve sinir hücreleri arasındaki elektro-kimyasal iletimin sağlıklı, düzenli bir şekilde devam etmesine yardımcı olmaktadır. Ancak ne yazık ki hiçbir tedaviye cevap vermeyen, ilk günkü gibi devam eden epilepsi krizleri de mevcuttur. İşte bu hastalar için de son çare olarak; ameliyat ile cerrahi müdahale yöntemi denenir. Buradaki amaç; dışarıdan yapılacak bir müdahale ile hastanın sinir sisteminin ve elektro-kimyasal iletimlerinin düzene sokulmasıdır. Cerahi müdahaleye mecbur kalan hastaların durumu ise epey umut vericidir. Ameliyat olan ağır epilepsi hastalarının tamamına yakını bu tedaviye cevap vermiş, görülen epilepsi krizi hiçe yakın derece azalma göstermiştir.
" } ] }