Köpeklerde epilepsi, epilepsinin diğer bir adı da sara diye geçmektedir. Beyindeki sinir hücrelerinin anormal olarak elektro kimyasal deşarj yapmasından dolayı ortaya çıkan nörolojik bir rahatsızlıktır. Rastgele olarak çalışan sinir dokuları, koordine olamayan ve krizlerle köpeğin kaslarına birtakım mesajlar göndermesinden dolayı oluşmaktadır.
Köpek kriz geçirdiği zaman bilinç altı kapanır. Beyninde resmen bir fırtına kopmaktadır. Köpeklerde epilepsinin görüldüğü zaman 6 ay-5 yaş arasındadır. Bu krizlerin en sık rastlandığı yaş aralığı ise 2-3 yaştır. İlk epilepsi krizini yaşadığı zaman ise 1-5 yaş arasında olmaktadır.
Köpeklerde epilepsi oluşum sebepleri nelerdir?
İdiopatic (Primary) epilepsi: Krizlerin neden kaynaklandığını anlaşılamamasına verilen addır. Yapılan tetkiklerde beyin anormalitesine rastlanılmamaktadır. Genellikle sebebinin kongenital ya da genetik olduğu tahmin edilmektedir. Köpek ırklarının içinde idiopatic epilepsine en yatkın olanlar; saint bernard, kaniş, labrador, dalmatian, ırısh setter, schnauzers, cocker, boxer, golden retriever, keeshonds, belgian tervuerens, dachshunds, beagle, german shepperds.
Secundary epilepsi: Köpeklerde epilepsi krizine neyin sebep olduğunun tespit edildiği durumlardır. Köpeklerde epilepsi nedenleri;
- Travma, çarpma ve düşme sonucu başa alınan darbeler
- Cerebral kortexde anormal beyin aktivitesi
- Hi
drosefali, encefalit ve eclampsia gibi hastalıklar
- Organ yetmezliği
- Böbrek ve karaciğer yetmezliğindeki en son aşamalar
- Zehirlenmeler
- Arsenik, kurşun, antifreeze, gübreler, striktin, çikolata, kimyasal, zehirli bitkilerden dolayı olan zehirlenmeler
- Düşük kan şekeri yani hipoglisemi
- Hipotrioidizm
- Parazitler ve enfeksiyonlar
- Mide bağırsak parazitleri
- Ağır pire kene anemisi
- Kalp kurdu ayni heartworm
- Beyin tümörleri
- Beyin apsesi
- Kuduz ve yalancı kuduz
- Mantar enfeksiyonu
- Viral hastalıklar
Köpeklerde epileptik kriz safhaları
Prodome evresi: Saatler veya dakikalarca sürebilmektedir. Kötü olan hayvan sahibi bu evreleri ve köpekteki değişikliği fark edemez.
Aura evresi: Hayvan sahibi krizleri fark edebilir. Bu evrede beyinde fırtınalar başlamıştır. Köpekte belirtiler ise hız denetimsizliği, aşırı salya üretimi, aşırı yalama, hafif tireme, kusma, saklanma, dönme ve çok fazla havlama gibi davranışlar sergiler. Bazı köpeklerde bu belirtilerin birden fazlasını gösterebilir.
İctus (Kriz) evresi: bu aşamada köpeğin krizi yaşadığı süreçtir. Çoğunlukla 45 saniye ile 3 dakika arasında krizin süresi değişmektedir. Krizi geçiren köpek yan düşer, bilincini kaybeder, çenesi kilitlenir, dişlerini gıcırdatır, can çekişir izlenimi verircesine ayaklarını oynatır, garip sesler çıkarır, çırpınır, bilinçsiz bir şekilde kakasını ve idrarını yaparlar. Eğer kriz ilk 5 dakikadan sonra azalmaz ise 24 saat içinde ikinci krizi geçirirse acil olarak doktora götürmelisiniz. Yapılan araştırmalara göre gece yaşanan kriz oranı gündüz yaşana göre daha çoktur. Bazı köpekler krizden sonra evine döner. Epilepsi krizi geçiren köpeğin görünüşü dağınıklık, dışkı ve idrardan ibarettir. Arkasından şaşkınlık ve yorgunluk takip eder. Görüş açısı kötüleşir ve duyma kabiliyeti de azalır. Epileptik sorunu yaşayan köpekleri denize veya havuza sokulmamalıdır. Bunun nedeni köpeğiniz suda kriz geçirirse suda boğularak ölür.
İctal (Kriz sonrası) evresi: Krizden sonraki evredir. Bu aşamada köpek sarhoş gibi olur. Krizden sonra su içme eğilimi artmaktadır. Epilepsinin teşhisi için ultrason, elektrokardiyogram, MR, omurilik sıvısı tahlili, röntgen, kan ve idrara tahlilleri gereklidir. Tedavi Teşhisi için primdone, phenobartbita, patassıum normini kullanır. Hastaların çoğu bu ilaçlara uyumludur. Hayatlarını diğer köpekler gibi yaşamaktadırlar.
Köpeklerde epilepsi krizlerinin çeşitleri
Grand mal (Büyük kriz): Ağrı kriz olarak geçmektedir. Tek kriz veya arka arkaya gelen birkaç krizden meydana gelmektedir.
Petit mal (Küçük kriz): Kısa süreli krizlerdir. Belirtileri hafif seyretmektedir. Beyin bölümün ufak bir bölümünde elektrik impulsları oluşmaktadır.
Partial (Kismi kriz): Köpeğin yüz, kalça üstü, tek ayak ya da omuz gibi basit olan yerlerde şekillenen hafif krizlerdir. Bu aşamada kas çekilmeleri ve tiklerde gözükmektedir.
20.01.2024 20:55:24
